ΔΕΠ-Υ και Επιθετικότητα
Η Διάσπαση Προσοχής και η Επιθετικότητα στα Παιδιά του Δημοτικού: Κατανόηση και
Στρατηγικές Υποστήριξης
Η διάσπαση προσοχής, ή αλλιώς ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς
Υπερκινητικότητα), είναι μια κοινή διαταραχή που επηρεάζει πολλές περιοχές της
ζωής ενός παιδιού. Ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ είναι η
δυσκολία συγκέντρωσης, που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στη σχολική ζωή,
στις κοινωνικές σχέσεις και στην αυτοεκτίμηση του παιδιού. Όμως, συχνά η
διάσπαση προσοχής συνδέεται και με επιθετική συμπεριφορά, η οποία μπορεί
να δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τη σχέση του παιδιού με το σχολείο, τους γονείς
και τους συμμαθητές του.
Γιατί το παιδί με Διάσπαση Προσοχής μπορεί να
εκδηλώνει Επιθετικότητα;
Η επιθετικότητα δεν είναι μια «κακή» ή «αντιδραστική» συμπεριφορά χωρίς λόγο.
Αντίθετα, είναι συχνά αποτέλεσμα των εσωτερικών δυσκολιών που βιώνει το παιδί.
Αυτές οι δυσκολίες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ματαιώσεις και Αποτυχίες: Όταν ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ δεν
καταφέρνει να ολοκληρώσει μια εργασία ή να ακολουθήσει τις οδηγίες λόγω
της διάσπασης προσοχής, μπορεί να αισθάνεται απογοήτευση και θυμό, που
εκφράζεται με επιθετική συμπεριφορά. - Δυσκολία στη Ρύθμιση
Συναισθημάτων: Τα
παιδιά με ΔΕΠ-Υ συχνά δυσκολεύονται να ελέγξουν τα συναισθήματά τους. Αυτό
μπορεί να οδηγήσει σε εκρήξεις θυμού όταν βιώνουν απογοήτευση ή πίεση. - Παρερμηνεία Κοινωνικών Σημάτων: Μερικές φορές, τα παιδιά με
ΔΕΠ-Υ δεν κατανοούν πλήρως τα κοινωνικά σήματα ή τις αντιδράσεις των
άλλων. Αυτό μπορεί να τους προκαλέσει αίσθημα αδικίας και να αντιδράσουν
επιθετικά. - Αίσθημα Ανεπάρκειας: Όταν τα παιδιά ακούνε συνεχώς
«μη» ή «δεν προσέχεις», αυτό μπορεί να ενισχύσει τη συναισθηματική τους
πίεση και να εκδηλωθεί ως επιθετικότητα. - Υπερδιέγερση και
Παρορμητικότητα: Το
νευρικό τους σύστημα είναι συχνά πιο ευαίσθητο σε εξωτερικούς ερεθισμούς,
γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε υπερδιέγερση και ξαφνικές εκρήξεις
θυμού.
Στρατηγικές Υποστήριξης και Διαχείρισης
Η κατανόηση αυτών των αιτίων μπορεί να βοηθήσει γονείς και δασκάλους να αντιμετωπίσουν την
επιθετική συμπεριφορά με πιο θετικούς και αποτελεσματικούς τρόπους. Εδώ είναι
μερικές στρατηγικές που μπορούν να ενισχύσουν την υποστήριξη του παιδιού:
- Δημιουργία Σαφών Ορίων και
Ρουτίνας
Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ χρειάζονται ξεκάθαρους κανόνες και μια σταθερή
καθημερινή ρουτίνα για να αισθάνονται ασφάλεια. Όταν οι προσδοκίες είναι
σαφείς και η καθημερινότητα προβλέψιμη, μειώνονται οι αιτίες απογοήτευσης
και θυμού. - Μάθηση Στρατηγικών Διαχείρισης
Θυμού
Είναι σημαντικό να διδάξουμε στο παιδί να αναγνωρίζει τα σημάδια του θυμού
του και να παίρνει «χρόνο για τον εαυτό του» πριν αντιδράσει. Τεχνικές
ήρεμης αναπνοής ή απομάκρυνσης από την πηγή του θυμού μπορούν να είναι
χρήσιμες. - Ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης
Ενθαρρύνετε το παιδί να αναγνωρίζει και να γιορτάζει τις μικρές του
επιτυχίες. Η ενίσχυση των θετικών συμπεριφορών με επιβράβευση βοηθά στην
ενδυνάμωση της αυτοεκτίμησης του παιδιού και μειώνει τις αντιδράσεις
απογοήτευσης. - Ανοιχτή Επικοινωνία και
Κατανόηση
Δημιουργήστε έναν ασφαλή χώρο όπου το παιδί μπορεί να εκφράσει τα
συναισθήματά του χωρίς φόβο κριτικής ή τιμωρίας. Η ανοιχτή επικοινωνία
βοηθά στη δημιουργία εμπιστοσύνης και στην κατανόηση των συναισθημάτων του
παιδιού. - Δημιουργία Χώρου για Ήρεμες
Δραστηριότητες
Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει σε δραστηριότητες που βοηθούν να
χαλαρώνει, όπως η ζωγραφική, η μουσική ή η γυμναστική. Αυτές οι
δραστηριότητες μπορούν να μειώσουν την ένταση και να βοηθήσουν το παιδί να
εστιάσει καλύτερα. - Αναγνώριση και Διαχείριση των
Υπερδιεγέρσεων
Όταν παρατηρήσετε ότι το παιδί είναι υπερδιεγερμένο ή κουρασμένο,
προσφέρετε του ένα ήρεμο και ήσυχο περιβάλλον για να ανακάμψει. Η μείωση των
εξωτερικών ερεθισμών μπορεί να συμβάλει στη μείωση της επιθετικότητας. - Ενθάρρυνση Κοινωνικών
Δεξιοτήτων
Εργαστείτε με το παιδί για να κατανοήσει καλύτερα τις κοινωνικές σχέσεις
και πώς να συνεργάζεται με τους άλλους χωρίς να εκδηλώνει θυμό ή
επιθετικότητα.
Το Κλειδί για την Επιτυχία: Κατανόηση και Υποστήριξη
Η επιθετικότητα σε παιδιά με διάσπαση προσοχής δεν είναι κάτι που μπορεί να
«διορθωθεί» με τιμωρίες ή αυστηρούς κανόνες. Αντίθετα, απαιτεί κατανόηση,
υπομονή και στρατηγικές που θα βοηθήσουν το παιδί να μάθει να διαχειρίζεται τα
συναισθήματά του με υγιή τρόπο. Όταν οι γονείς και οι δάσκαλοι παρέχουν την
κατάλληλη καθοδήγηση, τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν τις δεξιότητες που
χρειάζονται για να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις της διάσπασης προσοχής και να
εκφράσουν τα συναισθήματά τους με πιο εποικοδομητικό τρόπο.
