Αισθητηριακή ολοκλήρωση
Τί είναι η αισθητηριακή ολοκλήρωση;
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση, όπως την ορίζει η ίδια η δημιουργός της, η Anna J. Ayres, είναι η νευρολογική διαδικασία που οργανώνει τις αισθήσεις που λαμβάνει το άτομο από το ίδιο του το σώμα και από το περιβάλλον του. Μέσω αυτής, καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική χρήση του σώματος εντός του περιβάλλοντος. Τα αισθητηριακά συστήματα είναι έξι. Πιο συγκεκριμένα, το αιθουσαίο σύστημα, το ιδιοδεκτικό σύστημα, το οπτικό σύστημα, το απτικό σύστημα, το οσφρητικό σύστημα και το ακουστικό σύστημα. Μέσα από την ομαλή ροή και ολοκλήρωση των παραπάνω συστημάτων παράγεται ο λόγος, η συγκέντρωση, η οργάνωση, η κίνηση του σώματος, ο αυτοέλεγχος, η ακαδημαϊκή μάθηση και τέλος η αφηρημένη σκέψη και ο συλλογισμός.
Το αιθουσαίο σύστημα σταθεροποιεί τον οπτικό ορίζοντα και για αυτόν τον λόγο είναι καίριο στον έλεγχο της στάσης του σώματος και της ισορροπίας. Το ιδιοδεκτικό σύστημα αναφέρεται στην ικανότητα του ατόμου να επεξεργάζεται και να ανταποκρίνεται στις αισθήσεις που προέρχονται από τους μύες και τους τένοντες του. Αυτό επηρεάζει την στάση του σώματος, τον ρυθμό, τον χρονισμό και την διαδοχή των κινήσεων, καθώς και τη ρύθμιση του επιπέδου διέγερσης του ατόμου.
Πώς μπορεί να εκδηλωθεί Δυσλειτουργία Αισθητηριακής Επεξεργασίας/ Ολοκλήρωσης;
Μία δυσλειτουργία αισθητηριακής επεξεργασίας μπορεί να εκδηλωθεί μέσα από δυσκολίες στη μάθηση, καθυστέρηση στην ομιλία και στην αλληλεπίδραση, σε μειωμένες κινητικές δεξιότητες, αδεξιότητα, εμφάνιση μειωμένου κινήτρου, δυσκολίες στην σίτιση και τέλος να εμφανίζεται μία γενικότερη αποδιοργανωμένη εικόνα του παιδιού.
Ένας εξειδικευμένος εργοθεραπευτής στην αισθητηριακή ολοκλήρωση μέσα από σταθμισμένα αξιολογητικά εργαλεία, συνέντευξη με τους φροντιστές, λήψη εκτενούς ιστορικού και εκτέλεση των κλινικών παρατηρήσεων της A.J. Ayres μπορεί να οδηγηθεί στην εύρεση και διάγνωση διαταραχών αισθητηριακής ολοκλήρωσης.
Ποιες είναι οι διαταραχές αισθητηριακής επεξεργασίας;
Οι διαταραχές αισθητηριακής επεξεργασίας αφορούν προβλήματα στην επεξεργασία και αντίληψη των αισθήσεων από το περιβάλλον. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινή ζωή, τη συμπεριφορά και την ευημερία του ατόμου. Ορισμένες κοινές διαταραχές αισθητηριακής επεξεργασίας περιλαμβάνουν:
Το άτομο αντιδρά υπερβολικά ή με έντονο τρόπο σε συγκεκριμένα αισθητήρια ερεθίσματα. Για παράδειγμα, μπορεί να αντιδρά έντονα σε έναν δυνατό ήχο, σε ένα φωτεινό οπτικό ερέθισμα ή σε ένα νέο απτικό ερέθισμα. Η υπέρ-ανταποκριτικότητα μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, όπως η αποφυγή ή η αντίδραση σε συγκεκριμένα αισθητήρια ερεθίσματα, το παιδί μπορεί να φαίνεται «αντιδραστικό», να μην θέλει να δοκιμάζει νέες εμπειρίες και να δυσκολεύεται στις μεταβάσεις. Οι έντονες αντιδράσεις μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινή ζωή του παιδιού, καθώς επίσης και τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές του εμπειρίες.
Το άτομο δεν παρατηρεί και δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στα αισθητήρια ερεθίσματα που του προσφέρει το περιβάλλον του. Μπορεί να φαίνεται ότι δεν αντιλαμβάνεται περιβαλλοντικούς ήχους ή οπτικά ερεθίσματα. Η υπό-ανταποκριτικότητα μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, όπως τη μη ανταπόκριση σε διακυμάνσεις θερμοκρασίας και την μη αντίληψη τραυματισμού. Το παιδί μπορεί να μην ανταποκρίνεται στο όνομα του, να προτιμά καθιστικές δραστηριότητες και να παρουσιάζει χαμηλή αυτό-εκτίμηση. Η υπό-ανταποκριτικότητα μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ενός παιδιού να αντιληφθεί και να ανταποκριθεί στο περιβάλλον του
Το άτομο αναζητά έντονα αισθητηριακά ερεθίσματα από το περιβάλλον του. Η αισθητηριακή αναζήτηση μπορεί να εκδηλωθεί με την συνεχή αναζήτηση πιέσεων και δονήσεων από το άτομο, καθώς και με συχνά χτυπήματα με το σώμα, με την ανάληψη ρίσκου και την συνεχή επανάληψη έντονων κινήσεων.
Αφορούν προβλήματα στον συντονισμό των κινητικών δεξιοτήτων και στην εκτέλεση αντίστοιχων δραστηριοτήτων. Οι επιδράσεις της σωματοδυσπραξίας μπορεί να εκδηλωθούν σε διάφορους τομείς, όπως η κινητικότητα, η ευστοχία, η ικανότητα στον συντονισμό, η ικανότητα προγραμματισμού των κινήσεων και η οργάνωση του χώρου.
Η εργοθεραπεία και άλλες παρεμβάσεις μπορούν να είναι χρήσιμες για τη διαχείριση των διαταραχών αισθητηριακής επεξεργασίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα.
Πηγές:
- Ayres (1972). Improving Sensory Integration
- Pollock (2009). Sensory Integration: A current review of the evidence
- J. Miller et al. (2009). Consept evolution of Sensory Integration: Aproposal Nosology for Diagnosis
Tag:Εργοθεραπεία
